HUY THANH
Khi phong trào Thơ mới bùng dậy trên diễn đàn văn
học Việt Nam, rồi sau đó nhanh chóng chiếm lĩnh vực Thơ, thì phong trào
thơ văn lãng mạn theo Chủ Nghĩa Lãng Mạn Romanticism ( xin xem Entry
NHỮNG CHỦ NGHĨA VĂN HỌC PHÁT SINH TỪ THẾ KỶ 19 của tôi đăng trên
Blog ngày 25/5/2011) cũng đựợc du nhập từ Âu Tây sang nước ta. Từ đó, hồn Thơ lãng mạn Việt Nam cũng theo đó hình thành phát triển dần cho
đến hôm nay.
Từ khi phong trào Thơ lãng mạn du nhập, các phương
tiện báo chí, diễn đàn từ đó rầm rộ bênh vực Thơ Mới chê thơ Đường (
xin xem Entry "Cuộc Bút Chiến Thơ Cũ và Thơ Mới" của tôi đăng ngày
.15/09/2011 ) đã tạo nên cuộc bút chiến có một không hai trong lịch sử
văn học.Việt Nam.Theo đà phát triển đó ,các tác giả làm Thơ Mới cũng nổi
lên như nấm, trăm hoa đua nở đủ sắc đủ mầu ,phần đông những nhà thơ là
phái nam, còn phái thơ nữ thì rất ít. Tháng 9 năm 1937, trên tờ báo nổi
tiếng lúc đó là Tiểu Thuyết Thứ Bảy có đăng một bài Thơ tựa là" Hai Sắc
Hoa Ti Gôn" của tác giả TT KH ., rồi sau đó , liên tiếp những bài Thơ
khác như " Bài thơ Thứ Nhất"," Đan Áo cho chồng " cũng ký tên TT
KH được đăng tải lên và rât được quần chúng khen ngợi ,hoan nghênh theo
dõi. Tháng 10 năm 1938 Tiểu Thuyết Thứ bảy lại đăng bài thơ tựa là" Bài
Thơ Cuối Cùng "của TT KH, cũng từ đó TT KH biến mất trên thi đàn.
Lúc đó, độc giả mới vỡ lẽ , hỏi tới tấp Toà Soạn Báo Tiểu Thuyết Thứ Bảy về nhà Thơ TT KH thì Toà Soạn cũng không biết là ai, ở đâu, dung mạo ra sao.Thư ký Tòa Soạn nói chỉ biết khi đưa bài đến, có khi là một ông già, một đứa trẻ bán báo ,một bà bán cà rem, hình như tác giả muốn ẩn mặt không cho biết mình là ai.
Lúc đó, độc giả mới vỡ lẽ , hỏi tới tấp Toà Soạn Báo Tiểu Thuyết Thứ Bảy về nhà Thơ TT KH thì Toà Soạn cũng không biết là ai, ở đâu, dung mạo ra sao.Thư ký Tòa Soạn nói chỉ biết khi đưa bài đến, có khi là một ông già, một đứa trẻ bán báo ,một bà bán cà rem, hình như tác giả muốn ẩn mặt không cho biết mình là ai.
Bài Thơ" Hai Sắc Hoa Ti Gôn" thuộc thể Thơ Mới bảy
chữ, khá dài, nội dung kể lại kỷ niệm e ấp, những lo sợ vẩn vơ, dang dở
mối tình đầu. Sau đó mối tình đầu của TT KH dang dở thật, nên tác giả
rất đau lòng cất bước sang ngang về nhà chồng vì chữ hiếu, mà lòng
thì vẫn hoài tưởng nhớ đến người tình xưa. Bài thơ dùng ngôn từ rất giản
dị, không cầu kỳ, nhưng cái hay là từ những cảm xúc rất thật của
cuộc đời mình, tác giã đã nhập hồn mình vào thơ một cách thanh thoát ,
gây nhiều xúc động, đồng cảm ở độc giả dù ở bất cứ lứa tuổi nào. Theo tôi
đây là bài Thơ hay nhất trong số bốn bài Thơ của TT KH.
Sau thời gian TT KH biến mất trên không đăng bài trên
báo Tiểu Thuyết Thứ Bảy nữa, đã có nhiều cuộc tranh luận trên diễn đàn
văn học tìm hiểu về tiểu sử, tên thật của tác giả bài Thơ: Hai Sắc Hoa
Ti Gôn. Một số người vào cuộc bàn ra tán vào nói đoán mò TT KH tên là
Trần Thị Khuê, Thái thi Khương, hay chỉ là một nhà Thơ đàn ông giả
danh nữ giới nên không dám ra mặt v..v...
Nhưng theo một số nhà thơ, nhà văn nổi tiếng thời đó nhận định có những giả thuyết về TT KH mà người đương thời có thể chấp nhận được như sau:
1- TT KH tên thật là Trần thị Khánh một nữ sinh ở Hà Nội?
Nhưng theo một số nhà thơ, nhà văn nổi tiếng thời đó nhận định có những giả thuyết về TT KH mà người đương thời có thể chấp nhận được như sau:
1- TT KH tên thật là Trần thị Khánh một nữ sinh ở Hà Nội?
Nhưng thưc sự ra đây là một sự nhầm lẫn, lý do là vì
khoảng năm 1940 trong một bài Thơ gởi TT KH, nhà Thơ Thâm Tâm (Nguyễn
Tuấn Trình) nhận lầm là người yêu của mình nên goị tên bà là Khánh,
ghi trong các tác phẩm thơ của ông là " MÁU TIGÔN", " DANG DỞ." nhưng
thât sự không phải.
2-TT KH là người yêu của nhà Thơ Nguyễn Bính? :
2-TT KH là người yêu của nhà Thơ Nguyễn Bính? :
Trên bước đường dong ruổi làm thơ, nhà Thơ Nguyẽn
Bính có quen với một cô gái dệt tơ mà ông gọi là người vườn Thanh (sau
nầy thi sĩ làm rất nhiều bài thơ nói về dệt tơ như Thoi Tơ, Mưa Xuân,
Xuân về, Lỡ bước sang ngang..) .Trong bài thơ " Bài Thơ Thứ Nhất " của
TT KH, có vô tình nói đến vườn Thanh nên nhà Thơ Nguyễn Bính cũng nhận
lầm TT KH là người yêu vườn Thanh của mình. Sau đó ông làm bài tặng
lại TT KH tựa đề là " Dòng Dư Lệ" để tặng nàng nên độc gỉa hiểu lầm TT
KH là ngưới yêu của nhà thơ Nguyễn Bính. Nhưng thực ra nhà Thơ vì quá
ái mộ Thơ TT KH nên hơi " bé cái nhầm " một chút mà thôi. Do vậy, đã
có thời gian người ta ngộ nhận, TT KH là người yêu của một trong hai nhà
Thơ trên.
Năm 1938, trên Báo Tiểu Thuyế Thứ Bãy có đăng bài Thơ
tựa là" Bài Thơ Cuối Cùng" của TT KH, rồi sau đó TTKH ẩn tích không
làm Thơ nữa,.Từ đó ,những dấu hỏi về nhà Thơ TT KH là một ẩn số, người
ta tiếp tục thắc mắc, vẫn kéo dài hoài nghi trong lòng người yêu văn
học nói chung và những người yêu Thơ TT KH nói riêng suốt từ năm
1938 đến năm 1994 ( 56 năm hơn nửa thế kỷ ).
3- Tiểu sử đáng tin cậy của nhà thơ TT KH: Năm 1994,một người bà con của nữ thi sĩ mới cho nhà văn Thế Nhật biết tiểu sử của TT KH như sau (Tài liệu tiểu sử của nhà thơ TTKH viết trên Entry nầy được tham khảo từ Bách Khoa Toàn Thư tên mạng Intrenet):
Bà tên là Trần thị Chung (còn có tên khác là Trần thị
Vân Chung) sinh ngày 25/8/1919 tại Thanh Hoá. Năm 1934 khi mới 15
tuổi gia đình bà gã bà cho một luật sư tên là Lê ngọc Chấn làm tri
huyện, ông Chấn đã lớn tuổi, hơn tuổi TT KH rất nhiều . Trước đó bà đã
từng thề non hẹn biển với nhà văn Thanh Châu. Sau nầy nhà văn Thanh
Châu đã viết truyện Hai Sắc Hoa Ti Gôn đăng lên báo kể lại mối tình của
mình với TTKH nhưng ông cũng không cho ai biết TT KH là ai mà cũng
không cho ai biết ông là NGƯỜI ẤY trong Thơ TT KH. Lúc đó, chỉ có hai
người trong cuộc tình hiểu và gởi tâm tình qua văn thơ mà thôi. Ông Châu
vừa mất ngày 8/5/2010 tại SaiGon Mối tình đầu dang dở là một vết
thương lòng khó nguôi nên TT KH đã làm nhiều bài Thơ than khóc cho mối
tình đầu rất cảm động, tâm sự với người yêu qua Thơ Văn. Năm 1954 TT
KH theo chồng là luật sư Chấn di cư vào Nam.
Thời gian từ năm 1954 đến năm 1975, lớp trẻ ở SaiGon,
nhất là các nữ học sinh, sinh viên ở miền Nam ,ai cũng đều thuộc nếu
không hết bài thì cũng vài câu Thơ trong bài thơ Hai Sắc Hoa Ti Gôn của
TTKH. Tôi cũng là một người ái một Thơ bà từ hồi nhỏ, và đã viết về Thơ
Bà trong hồi ký CUA ĐÀO (TÌNH ĐẦU) trong Entry đăng ngày 24/5/2011. Hồi
đó, trong văn học, các sách in tại miền Nam khi nói về tên thật của TT
KH thì sách ghi là Trần thị Khánh nhưng cẩn thận sau đó có dấu hỏi (TRẦN THỊ KHÁNH? )
Năm1975 luật sư Chấn đi học tập cải tạo rồi sau đó mất tại SaiGon . Bà sang ở nhà của nữ thi sĩ Mộng Tuyết (là vợ của nhà thơ Đông Hồ Lâm tấn Phát ). Sau đó bà sang Pháp, hiện cùng gia đình ở tại Dordoge miền Nam Pháp. Trong Thời gian ở Sài Gòn bà sinh hoạt trong nhóm Thơ Quỳnh Dao, viết nhiều bài Thơ dưới bút hiệu Vân Nương. Lê Đông Phương, còn bút hiệu TTKH bà chỉ dành viết cho một người yêu là Thanh Châu để giữ trọn vẹn với mối tình đầu mà thôi. Theo sự giải thích T T KH là các chữ đầu của TRẦN THANH KHÓC (.TRẦN là họ của nữ thi sĩ, THANH là Thanh Châu tên người yêu của nữ thi sĩ, và KHÓC tức là những bài Thơ Khóc cho mối tình đầu giữa TRẦN và THANH)
Năm1975 luật sư Chấn đi học tập cải tạo rồi sau đó mất tại SaiGon . Bà sang ở nhà của nữ thi sĩ Mộng Tuyết (là vợ của nhà thơ Đông Hồ Lâm tấn Phát ). Sau đó bà sang Pháp, hiện cùng gia đình ở tại Dordoge miền Nam Pháp. Trong Thời gian ở Sài Gòn bà sinh hoạt trong nhóm Thơ Quỳnh Dao, viết nhiều bài Thơ dưới bút hiệu Vân Nương. Lê Đông Phương, còn bút hiệu TTKH bà chỉ dành viết cho một người yêu là Thanh Châu để giữ trọn vẹn với mối tình đầu mà thôi. Theo sự giải thích T T KH là các chữ đầu của TRẦN THANH KHÓC (.TRẦN là họ của nữ thi sĩ, THANH là Thanh Châu tên người yêu của nữ thi sĩ, và KHÓC tức là những bài Thơ Khóc cho mối tình đầu giữa TRẦN và THANH)
Hoa Ti Gôn là lọai hoa thuộc họ dây leo, ở miền Nam thường gọi là hoa Nho, là một lọai hoa có năm cánh nhỏ chụm vào nhau có hình dáng trái tim. Hoa có hai lọai: một lọai mầu đỏ hồng nhạt và một lọai mầu trắng đan thành chùm chen lẫn dưới những chiếc lá mầu xanh cũng có hình trái tim. Nhìn xa, hoa Tigôn có dáng vẻ tinh khiết, thanh cao, đẹp như một thiến nữ mới lớn,còn thơ ngây trong trắng. Sở dĩ hoa được gọi là TiGôn vì hoa có tên Pháp là Antigone in French được trồng nhiều ở nước Pháp.
II NHỮNG BÀI THƠ CỦA TT KH :
1-Bài thơ thứ nhất Thuở ấy lòng tôi thơ thới quá
Hồn thơ nguyên vẹn một trời huơng
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương
Tai ác ngờ đâu gió lại qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan âm điệu du dương trước
Và tiển người đi bến cát xa
Lại ở vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió lạnh lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡì làm sao lạnh rất nhiều
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi lòng vẫn nhớ em
Ðang lúc lòng tôi muốn tạm yên
Thì ai đem lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
Ðẹp gì một mảnh tình tan vỡ
Ðã bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Thì ai trông ngóng chẵng nên chờ
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
Vì tôi vẫn nhớ hẹn ngày xưa
"Cố quên đi nhé câm và nín
Ðừng thở than bằng những giọng thơ"
Tôi run sợ viết lặng im nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Tưỡng tượng chân người len lén đến
Nhưng lòng nào dám hẹn ai về
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha đeo đuổi mãi than ôi
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi
2 -Bài thơ cuối cùng Anh ạ, tháng ngày mau quá nhỉ !
Một mùa thu cũ một lòng đau
Ba năm ví biết anh còn nhớ
Em đã câm lời có nói đâu
Ðã lỡ thôi rồi chuyện biệt ly
Càng khơi càng thấy lụy từng ly
Trách ai đem cánh "ti-gôn" ấy
Mà viết tình em được ích gì ?
Chỉ có ba người đọc thơ riêng
Bài thơ "đan áo" của chồng em
Bài thơ đan áo nay rao bán
Cho khắp người đời thóc mách xem
Là giết đời nhau đấy biết không ?
Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung
Giận anh tôi viết dòng dư lệ
Là chút dư hương điệu cuối cùng
Từ nay anh hãy bán thơ anh
Và để yên tôi với một mình
Những cánh hoa lòng, hừ đã ghét
Thì đem mà đổi lấy hư vinh
Ngang trái đời hoa đã úa rồi
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi
Buồng nghiêm thơ thẩn hồn eo hẹp
Ði nhớ người, không muốn nhớ lời
Tôi oán hờn anh mỗi phút giây
Tôi run sợ viết bởi rồi đây
Nếu không yên được thì tôi chết
Ðêm hỡi, làm sao tối thế nầy !
Năm lại, năm qua cứ muốn yên
Mà phương trời nhớ chẳng làm quên
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín
Lại chính là anh, anh của em
Tôi biết làm sao được hỡi trời!
Giận anh không nỡ nhớ không thôi
Mưa buồn mưa hắt trong lòng ướt
Sợ quá đi anh, có một người...
3- Hai sắc hoa ti gôn Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người đến với yêu đương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong
Và phương trời thẳm mờ sương cát
Tay vít giây hoa trắng chạnh lòng
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: hoa giống như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi
Thuở đó nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy
Đâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá, tôi buồn lắm!
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường
Từ đấy thu rồi, thu lại thu
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẻo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng, tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm pha
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi
Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ
Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo, chân mây trắng
Người ấy sang sông đứng ngóng đò
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi, người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng
Hồn thơ nguyên vẹn một trời huơng
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương
Tai ác ngờ đâu gió lại qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan âm điệu du dương trước
Và tiển người đi bến cát xa
Lại ở vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió lạnh lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡì làm sao lạnh rất nhiều
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi lòng vẫn nhớ em
Ðang lúc lòng tôi muốn tạm yên
Thì ai đem lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
Ðẹp gì một mảnh tình tan vỡ
Ðã bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Thì ai trông ngóng chẵng nên chờ
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
Vì tôi vẫn nhớ hẹn ngày xưa
"Cố quên đi nhé câm và nín
Ðừng thở than bằng những giọng thơ"
Tôi run sợ viết lặng im nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Tưỡng tượng chân người len lén đến
Nhưng lòng nào dám hẹn ai về
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha đeo đuổi mãi than ôi
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi
2 -Bài thơ cuối cùng Anh ạ, tháng ngày mau quá nhỉ !
Một mùa thu cũ một lòng đau
Ba năm ví biết anh còn nhớ
Em đã câm lời có nói đâu
Ðã lỡ thôi rồi chuyện biệt ly
Càng khơi càng thấy lụy từng ly
Trách ai đem cánh "ti-gôn" ấy
Mà viết tình em được ích gì ?
Chỉ có ba người đọc thơ riêng
Bài thơ "đan áo" của chồng em
Bài thơ đan áo nay rao bán
Cho khắp người đời thóc mách xem
Là giết đời nhau đấy biết không ?
Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung
Giận anh tôi viết dòng dư lệ
Là chút dư hương điệu cuối cùng
Từ nay anh hãy bán thơ anh
Và để yên tôi với một mình
Những cánh hoa lòng, hừ đã ghét
Thì đem mà đổi lấy hư vinh
Ngang trái đời hoa đã úa rồi
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi
Buồng nghiêm thơ thẩn hồn eo hẹp
Ði nhớ người, không muốn nhớ lời
Tôi oán hờn anh mỗi phút giây
Tôi run sợ viết bởi rồi đây
Nếu không yên được thì tôi chết
Ðêm hỡi, làm sao tối thế nầy !
Năm lại, năm qua cứ muốn yên
Mà phương trời nhớ chẳng làm quên
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín
Lại chính là anh, anh của em
Tôi biết làm sao được hỡi trời!
Giận anh không nỡ nhớ không thôi
Mưa buồn mưa hắt trong lòng ướt
Sợ quá đi anh, có một người...
3- Hai sắc hoa ti gôn Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người đến với yêu đương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong
Và phương trời thẳm mờ sương cát
Tay vít giây hoa trắng chạnh lòng
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: hoa giống như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi
Thuở đó nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy
Đâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá, tôi buồn lắm!
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường
Từ đấy thu rồi, thu lại thu
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẻo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng, tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm pha
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi
Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ
Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo, chân mây trắng
Người ấy sang sông đứng ngóng đò
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi, người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng
4- ĐAN ÁO CHO CHỒNG "Chị ơi! nếu chị đã yêu
Đã từng lỡ hát ít nhiều đau thương
Đã xan hẳn quảng đời hương
Đã đem lòng gỡi gió sương mịt mùng
Biết chăng chị mỗi mùa đông,
Đáng thương những kẻ có chồng như em
Vẫn còn thấy lạnh trong tim,
Đan đi đan lại áo len cho chồng
Như con chim hót trong lòng
Hạt mưa nó rụng bên sông bơ thờ
Tháng ngày nổi tiếng tiêu sơ,
Than ôi ! gió đã sang bơ ly tan
Tháng ngày miễn cưỡng em đan
Kéo dài một chiếc áo len cho chồng
Như con chim nhốt trong lồng
Tháng ngày mong đợi ánh hồng năm nao !
Ngòai trời mưa gió xôn xao
Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm ?
Ai đem lễ giáo giam em ?
Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời
Lòng em khổ lắm chị ơi !
Trong bao tủi cực với lời mỉa mai
Quang cảnh lạ tháng năm dài
Đêm đêm nghĩ tới ngày mai giựt mình
III - CẢM NGHĨ RIÊNG VỀ BÀI THƠ :HAI SẮC HOA TIGÔN Đã từng lỡ hát ít nhiều đau thương
Đã xan hẳn quảng đời hương
Đã đem lòng gỡi gió sương mịt mùng
Biết chăng chị mỗi mùa đông,
Đáng thương những kẻ có chồng như em
Vẫn còn thấy lạnh trong tim,
Đan đi đan lại áo len cho chồng
Như con chim hót trong lòng
Hạt mưa nó rụng bên sông bơ thờ
Tháng ngày nổi tiếng tiêu sơ,
Than ôi ! gió đã sang bơ ly tan
Tháng ngày miễn cưỡng em đan
Kéo dài một chiếc áo len cho chồng
Như con chim nhốt trong lồng
Tháng ngày mong đợi ánh hồng năm nao !
Ngòai trời mưa gió xôn xao
Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm ?
Ai đem lễ giáo giam em ?
Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời
Lòng em khổ lắm chị ơi !
Trong bao tủi cực với lời mỉa mai
Quang cảnh lạ tháng năm dài
Đêm đêm nghĩ tới ngày mai giựt mình
Hai sắc hoa ti gôn
Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc,
Tôi chờ ngưòi đến với yêu thương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong,
Và phương trời thẳm mờ sương, cát
Tay vít dây hoa trắng cạnh lòng.
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài những lúc thấy tôi vui,
Bảo rằng: "Hoa, dáng như tim vỡ,
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi !"
Thuở ấy nào tôi có hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy"
Ðâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá !- tôi buồn lắm
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường...
Từ đấy, thu rồi, thu, lại thu,
Lòng tôi còn giá đến bao giờ ?
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ...
Người ấy cho nên vẫn hững hờ.
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạnh lẽo của chồng tôi,
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng "một người"
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Sắc hồng tựa trái tim tan vỡ.
Và đỏ như màu máu thắm pha !
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi...
Ðến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi !
Tôi sợ chiều thu nắng phớt mờ,
Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lặng lẽ chân mây vắng,
Người ấy bên sông đứng gọi đò
Nếu biết rằng tôi đã có chồng
Trời ơi ! Người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa...vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng ?
T T KH đã không tự lựa chọn một loài hoa làm dấu ấn cho cuộc tình đầu trong trắng ngây thơ của mình, mà hoàn cảnh đã chọn sẵn cho nhà Thơ một giàn TiGôn hò hẹn thưc sự trong cuộc đời. Dưới giàn hoa ấy,trong mầu nắng vừa tắt còn lại chút ánh sáng mong manh, dưới làn gió hiu hiu nhẹ "nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc :,họ đã có những giậy phút trầm mặc, tỉnh lặng để suy nghĩ về cuộc tình mình. Họ che dấu những ưu tư lo lắng đó bằng cách làm những chử chỉ bâng quơ như" nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn hay" ngắm nhìn " dải đường xa vút bóng chiều phong ". Họ bày tỏ tình yêu giao cảm trong ánh mắt, trong cái " người ấy thường hay vuốt tóc tôi ".
Họ cũng ngại rằng tương lai đến
sẽ không biết ra sao như cái lo lắng của bao đội tình nhân khác.Sau đó,
dường như trong mông lung của suy tư, họ thấy rằng cần phải có người
chia sẽ, giao cảm nên đành bật lên lời tâm sự với người tình.
" Bảo rằng hoa dáng tim tan vở. "Anh sợ tình ta cũng vở thôi "
Người con trai khi yêu chân thành, họ không có cái nhìn thiển cân, say sưa trong cái hào quang yêu thương như người con gái " thuở đó nào tôi có hiểu gì
" , mà luôn lo sợ về tương lai với những viễn cảnh sắp tới, sự chia xa
của định mệnh như "đoá hoaTi gôn hình trái tim tan vở" .Họ lo sợ là
phải,vì tình yêu là một gia tài,họ như người nhà giầu luôn lo lắng cho
sự mất mác những tài sản quý báu của mình. Khi người con gái vui, thì
người con trai phải quay đi để tránh tiếng thở dài lo lắng " thở dài trong lúc thấy tôi vui
" Rồi sụ chia ly đã đến, dòng định mệnh thứ nhất đã hiện thực biến
những thao thức, trầm tư ,lo lắng của họ thành sự thật . Người con gái
cúi đầu chấp nhận định mệnh ra đi lấy chồng mà nước mắt gịot vắn giọt
dài
" Đâu biết lần đi một lỡ làng ."
" Dưới trời gian khổ chết yêu đương " Người xa xăm qua tôi buồn lắm. "Trong một ngày vui pháo nhuộm đường " .
Thân phận của người con gái dường như chìm đắm trong sự khắc khe của xã hội , của luân lý ,của những lý thuyết đạo đức vô tâm tàn nhẫn, giả dối . Họ bị dìm xuống xã hội ,trong cảnh nghiệt ngã tận cùng , nước mắt đầm đìa mà nụ cười thì lại quá mong manh .Chữ Hiếu phải chăng là sự đòi hỏi trả ơn của xã hội , của cái luân lý ích kỷ đương thời không còn tính nhân bản ? trong khi cha mẹ nuôi con khôn lớn cũng chẵng bao giờ đòi hỏi điều đó bao giờ.Có bao giờ họ thấy trong cái luân lý có cái nghịch lý bao giờ đâu ?
" Dưới trời gian khổ chết yêu đương " Người xa xăm qua tôi buồn lắm. "Trong một ngày vui pháo nhuộm đường " .
Thân phận của người con gái dường như chìm đắm trong sự khắc khe của xã hội , của luân lý ,của những lý thuyết đạo đức vô tâm tàn nhẫn, giả dối . Họ bị dìm xuống xã hội ,trong cảnh nghiệt ngã tận cùng , nước mắt đầm đìa mà nụ cười thì lại quá mong manh .Chữ Hiếu phải chăng là sự đòi hỏi trả ơn của xã hội , của cái luân lý ích kỷ đương thời không còn tính nhân bản ? trong khi cha mẹ nuôi con khôn lớn cũng chẵng bao giờ đòi hỏi điều đó bao giờ.Có bao giờ họ thấy trong cái luân lý có cái nghịch lý bao giờ đâu ?
Không có gì đau đớn hơn là tình
yêu tan vở, nước mắt cuả nổi buồn sâu thẳm như đại dương, Người con gái
ra đi lấy chồng , cố quên, cố nguôi ngoai để làm tròn bổn phận người vợ
nhưng nào đâu được trừ khi trái tim ngưng đập .Không còn nỗi đau đớn
nào hơn khi âm thầm vu quy mà không dám nói, không lời từ biệt người
yêu. và ở một phương trời nào đó, người con trai vẩn tin rằng dưới giàn
hoa Tigôn người con gái vẫn thuỷ chung đơi chờ
" NẾU biết rằng tôi đã có chồng,. Trời ơi ngưới ấy có buồn không. Có thầm nghĩ đến loài hoa vở. Tựa trái tim phai tưạ máu hồng "
Nguời con gái đã không có Hạnh Phúc khi về nhà
chồng, đó là dòng định mệnh thứ hai ập lên đời người vợ trẻ. Những
tưởng thời gian ba năm " thu rồi thu lại thu "sẽ làm lắng đọng ,
nguôi ngoai cuộc tình cũ nên người con gái hết sức cố gắng làm tròn
bổn phận người vợ Nhưng người chống vì biết người vợ mình đã một lần yêu
,còn nhớ đến người tình cũ nên đã hờ hững .lạnh nhạt trong ái ân, bỏ
người đàn bà còn trẻ đương xuân trong cảnh chăn đơn gối chiếc lạnh
lùng.
" Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ. "Ngưòi ấy cho nên vững hững hờ "
hay
hay
" Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời . Ái ân lạt lẻo cũa chồng tôi "Mà từng thu chết từng thu chết Vẫn giấu trong tim một bóng người "
Hai dòng định mệnh đến quá sớm
đủ quật ngã một tâm hồn bé nhỏ vứa đến tuổi thành niên rơi xuống vực sâu
trầm cảm,.Người vợ chỉ biết còn tâm tự với mình, dành tiếng nấc cho bài
thơ, tiếng khóc cho gối chăn lạnh lẽo..Và một thoáng mong manh nào đó,
hoài niệm xa xôi lại trở về réo gọi, như một tiếng chuông vang lên từ
ký ức, như những nốt nhạc trong bài thãm ca mà âm vang chỉ còn lại
trong gió nổi mịt mùng.
Khi biết người yêu là nhà thơ Thanh Châu đã vì quá nhớ thương mình nên đã viết truyện " Tình Hoa Tigôn " đăng lên báo Tiểu Thuyết thứ Bảy nóí rỏ vế cuộc tình mình, ( dĩ nhiên là có tiền nhuận bút ) , T T KH đã giận dổi viết bài thơ tựa là " Bài Thơ Cuối Cùng" để trách móc nhà Thơ Thanh Châu sao mang chuyện Tình viết thành Thơ Truyện đăng báo như rao bán cho thiên hạ biết. Sau đó TT KH ngưng viết . Nhưng liệu sau khi dừng bút, T T KH có yên tâm không khi mà:
Khi biết người yêu là nhà thơ Thanh Châu đã vì quá nhớ thương mình nên đã viết truyện " Tình Hoa Tigôn " đăng lên báo Tiểu Thuyết thứ Bảy nóí rỏ vế cuộc tình mình, ( dĩ nhiên là có tiền nhuận bút ) , T T KH đã giận dổi viết bài thơ tựa là " Bài Thơ Cuối Cùng" để trách móc nhà Thơ Thanh Châu sao mang chuyện Tình viết thành Thơ Truyện đăng báo như rao bán cho thiên hạ biết. Sau đó TT KH ngưng viết . Nhưng liệu sau khi dừng bút, T T KH có yên tâm không khi mà:
" Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
"Người ấy ngang sông đứng ngóng đò ",
Phải,con đò định mệnh nào đã đưa T T KH ngày càng xa bến thì đâu còn bến nào để hoài mong một ngày trở về .
Viết bài viết nầy, tôi không có ý bình luận
những bài Thơ của TTKH mà chỉ giới thiệu, chia sẻ những đồng cảm đau
thương với tác giả cũng như những người con gái cùng chung hoàn cảnh, số
phận đã, đang, và sẽ bị nhấn chìm dưới hai dòng định mệnh nghiệt
ngã nầy. "Người ấy ngang sông đứng ngóng đò ",
Phải,con đò định mệnh nào đã đưa T T KH ngày càng xa bến thì đâu còn bến nào để hoài mong một ngày trở về .
HUY THANH .